ISO 37001 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi
ISO 37001 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi standardı, kurumların yolsuzlukla mücadeleye yönelik etkili bir yönetim sistemi kurmalarına ve sürdürmelerine yardımcı olmak için geliştirilmiş uluslararası bir standarttır. 2016 yılında yayımlanan bu standart, kuruluşların yolsuzlukla mücadele politikalarını ve prosedürlerini belirlemelerine, uygulamalarına, sürdürmelerine ve geliştirmelerine yönelik gereklilikleri ve rehberlikleri tanımlar.
ISO 37001’in temel unsurları şunlardır:
- Kurumun temel kalite yönetim sistemi (ISO 9001) gereklerini karşılaması gerekmektedir.
- Kurumun üst yönetiminin desteği ve liderliği ile bir yolsuzlukla mücadele politikası oluşturulması.
- Kurumun yolsuzluk risklerini belirlemesi, değerlendirmesi ve bu riskleri yönetmeye yönelik stratejiler geliştirmesi.
- Çalışanların ve ilgili tarafların yolsuzlukla mücadele politikaları ve prosedürleri hakkında eğitilmesi ve farkındalıklarının artırılması.
- Kurumun yolsuzlukla mücadele yönetim sisteminin etkinliğini düzenli olarak denetlemesi ve değerlendirmesi.
- Çalışanların yolsuzlukla ilgili endişelerini bildirebilmeleri için güvenli ve gizli bir ihbar mekanizmasının oluşturulması.
- Yolsuzlukla ilgili tespit edilen ihlallerin düzeltilmesi ve benzer olayların tekrarını önlemek için gerekli önlemlerin alınması.
ISO 37001:2016 Standardınca Yolsuzluk Türleri
Rüşvet
- Kamu görevlilerine verilen doğrudan veya dolaylı rüşvetler.
- Özel sektördeki çalışanlara veya yöneticilere verilen rüşvetler.
İhale Yolsuzluğu
- İhale Manipülasyonu: İhalelerde adil olmayan avantajlar sağlamak için yapılan yolsuzluklar.
- Yanıltıcı veya sahte teklifler sunma.
Emtia ve Hizmet Yolsuzluğu
- Sözleşmelerde belirtilen kalitede veya miktarda olmayan emtia veya hizmet sağlama.
- Hizmet veya ürünlerin değerinden fazla fatura edilmesi.
Kara Para Aklama
- Yolsuzlukla elde edilen gelirin yasal kaynaklardan geliyormuş gibi gösterilmesi.
Çıkar Çatışması
- Kurumun çıkarları yerine kişisel çıkarların ön planda tutulması.
- Akraba veya arkadaşlara imtiyaz sağlanması.
Hediye ve Ağırlama
- İş ilişkilerini etkilemek amacıyla verilen aşırı değerli hediyeler ve ağırlamalar.
Komisyon ve Aracılık Ücretleri
- Usulsüz veya aşırı komisyon ve aracılık ücretleri ödeme.
Fonların Kötüye Kullanımı
- Kurum kaynaklarının kişisel çıkarlar için kullanılması.
- Yanlış veya sahte bütçe raporları hazırlama.
Sahte Faturalar ve Belgeler
- Sahte faturalar, belgeler veya diğer resmi evraklar düzenleme.
Zimmet
- Kurumsal varlıkların kişisel kullanım için çalınması veya zimmete geçirilmesi.
Görev Kötüye Kullanımı
- Yetkilerin kötüye kullanılması veya yetkili pozisyonların suistimali.
Lobicilik ve Etki Kullanma
- Kurum lehine haksız etki kullanma veya kararları etkileme.
Rüşvetin Olumsuz Etkileri
Rüşvetin etkileri, hem bireysel hem de kurumsal seviyelerde, hatta toplumsal düzeyde geniş kapsamlı ve zararlı olabilir. İşte rüşvetin olumsuz etkileri:
- Rüşvet, kaynakların adil olmayan bir şekilde dağıtılmasına neden olarak verimliliği düşürür ve ekonomik büyümeyi olumsuz etkiler.
- Rüşvet, projelerin ve hizmetlerin maliyetini artırabilir, çünkü şirketler rüşvet ödemelerini karşılamak için ek masraflar eklerler.
- Rüşvet, yerli ve yabancı yatırımcıların güvenini azaltarak, yatırım seviyelerinin düşmesine ve ekonomik büyümenin yavaşlamasına yol açar.
- Adil rekabet ortamını bozar ve rekabetçi olmayan işletmelerin ayakta kalmasına neden olur, bu da genel pazar etkinliğini düşürür.
- Rüşvet, toplumsal adaletsizlik ve eşitsizlik duygusunu pekiştirir, çünkü insanlar ve işletmeler, hak ettikleri değil, ödeme yaptıkları için fırsatlar elde ederler.
- Rüşvet, toplumda genel bir güven erozyonuna neden olur, vatandaşların kamu kurumlarına ve özel sektör kuruluşlarına olan güvenini sarsar.
- Kamu hizmetleri ve özel hizmetlerin kalitesi düşer, çünkü rüşvet alan kişiler, yeterlilik yerine kişisel çıkarlarına öncelik verir.
- Rüşvet skandalları, şirketlerin itibarını ciddi şekilde zedeler ve marka değerine zarar verir.
- Rüşvet olayları, çalışanların moralini ve motivasyonunu düşürür, iş yerinde adaletsizlik algısı yaratır.
- Rüşvet, yasal sorunlar, yüksek para cezaları ve hatta hapis cezalarına yol açabilir, bu da şirketlerin mali durumunu olumsuz etkiler.
- Rüşvet, şirket içi kontrol mekanizmalarının ve yönetim yapılarının zayıflığını ortaya çıkarır.
- Rüşvet, kamu yönetiminde bozulmaya ve yolsuzluğa yol açar, bu da hükümetlerin etkinliğini ve verimliliğini düşürür.
- Rüşvet, demokratik süreçleri zayıflatır ve hukukun üstünlüğünü aşındırır.
- Yaygın rüşvet ve yolsuzluk, politik istikrarsızlığa ve halkın hükümete olan güveninin azalmasına yol açar.
- Rüşvet, çevre koruma düzenlemelerinin ihlal edilmesine yol açabilir, bu da çevresel bozulmaya ve sürdürülebilir kalkınmanın engellenmesine neden olur.
- Rüşvet, doğal kaynakların adil olmayan bir şekilde ve sürdürülemez biçimde kullanılmasına neden olabilir.
- Rüşvet, bir ülkenin uluslararası imajını zedeler ve dış ilişkilerde güven sorunlarına neden olabilir.
- Rüşvet, yabancı yardımların ve yatırımların azalmasına veya durmasına neden olabilir, çünkü rüşvet olayları genellikle fonların etkin kullanılmadığını gösterir.
Rüşvetle Mücadele
Rüşvetle mücadele yönetim sistemleri, kuruluşların yerel ve uluslararası yolsuzlukla mücadele yasalarına ve düzenlemelerine uymasını sağlar. Bu, olası yasal yaptırımlar, para cezaları ve mahkeme davalarından korunmalarına yardımcı olur.
Yolsuzluk skandalları, kuruluşların itibarını ciddi şekilde zedeleyebilir. Rüşvetle mücadele yönetim sistemi, bir kuruluşun etik ve şeffaf iş uygulamalarına bağlılığını gösterir, bu da müşteriler, ortaklar ve yatırımcılar nezdinde güvenilirliğini artırır.
Rüşvet ve yolsuzluk, kuruluşlar için ciddi mali ve operasyonel riskler oluşturur. Bu tür bir yönetim sistemi, rüşvet risklerini belirlemeye, değerlendirmeye ve yönetmeye yardımcı olur, böylece olası zararları ve kayıpları en aza indirir.
Etik iş uygulamaları, genellikle daha verimli ve etkili operasyonlara yol açar. Rüşvet ve yolsuzluk, karar alma süreçlerini ve iş ilişkilerini bozarak verimliliği düşürebilir. Rüşvetle mücadele yönetim sistemi, daha adil ve objektif iş süreçlerinin sürdürülmesine katkıda bulunur.
Etik bir çalışma ortamı, çalışanların moralini ve sadakatini artırır. Çalışanlar, yolsuzluğun tolere edilmediği ve dürüstlüğün teşvik edildiği bir ortamda daha motive ve bağlı hissederler. Rüşvetle mücadeleye yönelik güçlü bir taahhüt, kuruluşlara rekabet avantajı sağlar. Etik iş uygulamalarına sahip kuruluşlar, genellikle daha sürdürülebilir ve uzun vadeli iş ilişkileri kurabilirler.
Birçok uluslararası kuruluş ve hükümet, iş yapacakları şirketlerin yolsuzlukla mücadeleye yönelik etkili sistemlere sahip olmasını bekler. ISO 37001 gibi standartlara uyum, uluslararası işbirliği ve pazar erişimi için önemli bir gereklilik olabilir.
Firmanızın
ISO 37001:2016 Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi Sertifikası edinmesini istiyorsanız bizimle
hemen iletişime geçin.
ABMS Nedir, İlkeleri Nelerdir?
ABMS, “Anti-Bribery Management System” yani “Rüşvetle Mücadele Yönetim Sistemi” anlamına gelir. ABMS, kuruluşların rüşvetle mücadele etmelerini sağlamak ve yolsuzluk risklerini minimize etmek amacıyla uyguladıkları bir yönetim sistemidir.
ABMS’nin temel ilkeleri, bir kuruluşun rüşvetle etkin bir şekilde mücadele etmesi ve bu mücadeleyi sürdürülebilir kılması için gerekli olan temel unsurları içerir. İşte ABMS’nin 6 temel ilkesi:
1
Yönetim Taahhüdü ve Liderlik
Üst yönetim, rüşvetle mücadele yönetim sisteminin kurulması, uygulanması ve sürdürülmesi konusunda liderlik etmeli ve taahhüt göstermelidir. Yönetimin rüşvetle mücadele konusundaki kararlılığı, sistemin etkinliğini doğrudan etkiler.
2
Rüşvetle Mücadele Politikası ve Prosedürleri
Kuruluş, rüşvetle mücadeleye ilişkin net ve anlaşılır politikalar oluşturmalı ve bu politikaları tüm çalışanlarına ve ilgili taraflara duyurmalıdır. Rüşvetle mücadele politikalarının desteklenmesi için ayrıntılı prosedürler geliştirilmeli ve uygulanmalıdır. Bu prosedürler, risk değerlendirmesi, ihbar mekanizmaları ve düzeltici faaliyetleri kapsar.
3
Risk Değerlendirmesi ve Yönetimi
Rüşvet risklerini tanımlamak, değerlendirmek ve önceliklendirmek için düzenli risk değerlendirmeleri yapılmalıdır. Bu değerlendirmeler, kuruluşun tüm operasyonel alanlarını kapsamalıdır. Tanımlanan risklere uygun kontrol önlemleri belirlenmeli ve uygulanmalıdır. Risk yönetim planları, sürekli izleme ve güncelleme gerektirir.
4
Eğitim ve Farkındalık
Tüm çalışanlar ve ilgili taraflar, rüşvetle mücadele politikaları ve prosedürleri hakkında düzenli olarak eğitilmelidir. Kuruluş içindeki ve dışındaki farkındalığı artırmak için sürekli kampanyalar düzenlenmeli ve iletişim sağlanmalıdır.
5
İzleme, Denetim ve Gözden Geçirme
Rüşvetle mücadele yönetim sistemi sürekli olarak izlenmeli ve değerlendirilmelidir. Bu, iç denetimler ve uygunluk denetimlerini kapsar. Üst yönetim, sistemin etkinliğini düzenli olarak gözden geçirmeli ve gerekli iyileştirmeleri yapmalıdır.
6
İhbar ve Soruşturma Mekanizmaları
Çalışanların ve diğer paydaşların rüşvetle ilgili endişelerini gizli bir şekilde bildirebilecekleri mekanizmalar oluşturulmalıdır. Bildirilen olayların etkin bir şekilde soruşturulması ve gerekli düzeltici ve önleyici faaliyetlerin uygulanması için prosedürler geliştirilmelidir.
ABMS'nin Faydaları
ISO 37001, kuruluşların yerel ve uluslararası yolsuzlukla mücadele yasalarına ve düzenlemelerine uyum sağlamasına yardımcı olur. Rüşvet ve yolsuzlukla ilgili yasal sorunlar, cezalar ve yaptırımlardan korunmayı sağlar.
- Kuruluşların itibarını korur ve güvenilirliklerini artırır. Müşteriler, ortaklar ve yatırımcılar nezdinde güven oluşturur.
- Rüşvet ve yolsuzluk risklerini belirler, değerlendirir ve yönetir. Yolsuzluk nedeniyle oluşabilecek mali kayıpları ve zararları en aza indirir.
- Etik ve şeffaf iş uygulamaları, operasyonel verimliliği artırır. Karar alma süreçlerini daha adil ve objektif hale getirir.
- Çalışanların moralini ve kuruma bağlılıklarını artırır. Dürüstlüğü ve etik iş davranışlarını teşvik eder.
- Etik iş uygulamalarına bağlılık, yeni iş fırsatları ve pazar erişimi sağlar. Etik ve yolsuzlukla mücadeleye yönelik taahhütler, rekabet avantajı sağlar.
- Uluslararası işbirliği için gerekli olan global standartlara uyumu sağlar. Uluslararası iş ortakları ve müşterilerle daha güçlü ve sürdürülebilir ilişkiler kurar.
- Kuruluşun rüşvetle mücadele yönetim sistemini düzenli olarak denetler ve değerlendirir. Sistematik bir yaklaşım ile rüşvetle mücadele politikalarını ve prosedürlerini sürekli olarak iyileştirir.
- ISO 37001, kuruluşların etik iş uygulamalarını benimsemelerine, yolsuzluk risklerini yönetmelerine ve uzun vadede sürdürülebilir bir başarı elde etmelerine yardımcı olan önemli bir yönetim sistemidir.
ABMS Kontrol Faaliyetleri
ISO 37001 standardına göre, kuruluşların yolsuzluğu tespit etmek ve önlemek için uygulamaları gereken kontrol faaliyetleri ve prosedürler kapsamlıdır. Bu kontroller, organizasyonun her seviyesinde yolsuzluk risklerini yönetmeye yardımcı olur.
- Kuruluşun yolsuzlukla mücadeleye olan taahhüdünü belirten resmi bir politika oluşturulması.
- Yolsuzluk risklerinin tespiti, değerlendirilmesi ve yönetilmesi için ayrıntılı prosedürlerin oluşturulması.
- Üst yönetimin yolsuzlukla mücadeleye olan bağlılığını göstermesi.
- Yolsuzlukla mücadele programının etkin bir şekilde uygulanması için gerekli kaynakların sağlanması.
- Düzenli olarak yolsuzluk risklerinin değerlendirilmesi ve bu risklerin yönetilmesi.
- Tespit edilen riskler için uygun kontrol önlemlerinin planlanması ve uygulanması.
- Yolsuzluk risklerini azaltmak için etkili iç kontrol sistemlerinin kurulması.
- Düzenli olarak iç denetimlerin ve uygunluk denetimlerinin yapılması.
- Çalışanların yolsuzlukla mücadele politikaları ve prosedürleri konusunda eğitilmesi.
- Yolsuzlukla mücadele farkındalığını artırmak için düzenli kampanyaların yürütülmesi.
- Çalışanların ve diğer paydaşların yolsuzlukla ilgili endişelerini gizli bir şekilde bildirebilecekleri ihbar hatlarının kurulması.
- İhbarcıların korunması ve gizliliklerinin sağlanması.
- Yolsuzluk olaylarının tespit edilmesi durumunda, hızlı ve etkili düzeltici faaliyetlerin uygulanması.
- Gelecekte benzer olayların yaşanmasını önlemek için alınacak önlemlerin belirlenmesi ve uygulanması.
- Üçüncü taraf tedarikçilerin ve iş ortaklarının yolsuzlukla mücadele politikalarına uyumunun denetlenmesi.
- Üçüncü taraflarla yapılan tüm sözleşmelerde yolsuzlukla mücadele hükümlerinin yer alması.
- Yolsuzlukla mücadele programının etkinliğinin sürekli olarak izlenmesi ve değerlendirilmesi.
- Üst yönetimin, yolsuzlukla mücadele programının performansını düzenli olarak gözden geçirmesi.
- Yolsuzlukla mücadele politikalarının ve prosedürlerinin uygulanmasını gösteren uygun kayıtların tutulması.
- ISO 37001 sertifikasyonu için gerekli dokümantasyonun ve kanıtların sağlanması.
ISO 37001 Belgelendirme Süreci
Yolsuzlukla Mücadele Yönetim Sistemi (ISO 37001) belgelendirme süreci, kuruluşların yolsuzlukla mücadele politikalarını ve prosedürlerini belirlemeleri, uygulamaları, sürdürmeleri ve sürekli olarak iyileştirmelerini sağlamak için yapılandırılmış bir süreçtir.
Belgelendirme sürecinin başlıca aşamaları şöyledir:
- Üst yönetimin, yolsuzlukla mücadele yönetim sistemini desteklemesi ve taahhüt etmesi gereklidir.
- Yolsuzlukla mücadele politikasının oluşturulması ve sorumlu kişilerin belirlenmesi.
- Mevcut sistemlerin, politikaların ve prosedürlerin incelenmesi ve mevcut yolsuzluk risklerinin değerlendirilmesi.
- Yolsuzluk risklerinin tanımlanması, değerlendirilmesi ve önceliklendirilmesi.
- Yolsuzlukla mücadele politikalarının ve prosedürlerinin yazılması ve uygulanması.
- Çalışanlara ve ilgili taraflara yönelik eğitim programlarının geliştirilmesi ve uygulanması.
- Yolsuzlukla mücadele yönetim sisteminin tüm kuruluş genelinde uygulanması.
- Sistemlerin etkinliğini izlemek ve ölçmek için düzenli denetimlerin ve gözden geçirmelerin yapılması.
- Tespit edilen uyumsuzlukların düzeltilmesi ve sistemin sürekli iyileştirilmesi için düzeltici faaliyetlerin gerçekleştirilmesi.
- Yolsuzlukla mücadele yönetim sisteminin etkinliğini ve uygunluğunu değerlendirmek için iç denetimlerin gerçekleştirilmesi.
- Üst yönetimin, sistemin performansını ve etkinliğini düzenli olarak gözden geçirmesi ve gerekli iyileştirmeleri yapması.
- Akredite bir belgelendirme kuruluşunun seçilmesi.
- Belgelendirme için başvuru yapılması ve belgelendirme denetimlerinin gerçekleştirilmesi. Kuruluşun dokümantasyonunun ve hazırlıklarının gözden geçirilmesi. Belgelendirme kuruluşu denetçileri tarafından yerinde denetim yapılması ve sistemin uygulamalarının değerlendirilmesi.
- Denetimlerin başarılı olması durumunda belgelendirme kuruluşu tarafından ISO 37001 sertifikasının verilmesi.
- Belgelendirme sonrası düzenli aralıklarla gözetim denetimlerinin yapılması.
- Yolsuzlukla mücadele yönetim sisteminin sürekli iyileştirilmesi ve geliştirilmesi.