Search
START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH
Bir kuruluşun çevre performansını artırmak üzere kullanabileceği Çevre Yönetim Sistemi standartları, uygulandığı taktirde çevreye, kuruluşun kendisine ve ilgili taraflara katkı sağlayan amaçlara ulaşılmasında rehberlik eder. Bu standartlar, belirli bir çevre performans kriteri ifade etmemekle birlikte, çevre performansının artırılması üzerine yoğunlaşır. Uygunluk yükümlülüklerinin yerine getirilmesi sonucunda oluşan Çevre Yönetim Sistemi, çevre yönetiminin sistematik şekilde iyileştirilmesini hedeflediği için, çevre amaçlarına ulaşma hususunda da etkinlik gösterir.
Az önce tanımında bahsettiğimiz ve örneklerini çoğaltabileceğimiz pek çok sebepten kaynaklı, çevre kirliliğinin çağımızın problemi haline geldiği su götürmez bir gerçektir. Özellikle teknoloji alanında gelişmeler ve sanayide büyük çaplı ilerlemeler sonucunda, çevre kirliliği neredeyse önü alınamaz seviyelere ulaşmıştır. İşte bu noktada, insanlığın yarattığı ürün ve hizmetlerin sonucunda meydana gelen çevre zararını azaltmak için; çevre standartları, çevreyle ilgili ulusal ve uluslararası yasal mevzuatlar belirlenmiş ve uygulanmaya başlamıştır. Bahsedilen standartlar ve mevzuatlar, Uluslararası Standartlar Organizasyonu (ISO) tarafından geliştirilmiş olup, ISO 14000 serisi olarak adlandırılmaktadır.
Geri dönüştürülebilir kaynak kullanımının artırılması, çevreye verilen her türlü zararın tespit edilip çözümlendirilmesi amaçlarını esas almaktadır. Bu amaca yönelik olarak; çevre performanslarının takibi ve sürekli iyileştirmesi, çevreyle ilgili mevzuat ve kanunlarca konulmuş kurallara uyulması gibi şartlar içermektedir.
ISO 14000 serisi içerisinde, belgelendirilmesi yapılabilen tek standart ise, ‘ISO 14001 nedir?’ sorusunun en basit cevabını oluşturur. ISO 14001, ürünün veya hizmetin, hammadde olarak edinilme sürecinden başlayarak, tüketicilere sunulmasına kadarki sürecin tümünde çevresel kirlilik faktörlerini belirleyen, bu faktörlerin yarattığı zararın minimuma indirilmesi hususunda kılavuzluk yapan standarttır.
Çevre yönetim sisteminin genel özellikleri dört ana başlık üzerinde incelenebilmektedir:
Dünya pazarında yer edinebilmek için günümüzde artık, insanlara, hayvanlara ve doğaya gösterilen özen ve saygı ön planda tutulmaktadır. Aynı zamanda sağlıksal koşulların da sağlanması firmanızın, dünya standartlarında tercih edilebilirliğini artırır. ISO 14001 Belgesi ile çalışma ortamlarınızın çevreye duyarlı, kirlilik yaratmaktan uzak bir yer olduğu tescillenmiş olur. Aynı zamanda bu belge sahibi firmalar Çevre ve Orman Bakanlığı’nın periyodik denetimlerinde çalışma ortamınızdan beklediği özelliklerle hemen hemen aynı kriterleri taşır. Bu sayede hem resmî kurumların beklentilerini karşılarsınız hem de firma prestijinizin yükselmesi konusunda emin adımlar atarsınız.
Gelecek nesillere iyi bir yaşam alanı bırakabilmek adına, çevre kirliliğine yüksek oranda sebep olan sanayileşme alanında, çevre, insan ve dolayısıyla dünya sağlığını korumak adına gerçekleştirilen çalışmalar titizlikle yürütülmektedir.
Çevre yönetim sistemi amacı aşağıdaki gibi açıklanabilir:
ISO 14001 standart maddeleri, Çevre Yönetim Sistemi’nin sürekliliğinin sağlanması, iyileştirilmesi ve mevzuat şartlarına uyum sağlaması üzerine kurulur. Standart maddeleri içerik bakımından aşağıdaki gibi incelenebilmektedir:
Bir kurum ya da kuruluşun iş etkinliklerini yürüttüğü ortamın tamamı çevre olarak isimlendirilir. Çalışma ortamının düzenlenmesi de ISO 14001 ile standartlaştırılmıştır. Yani bir ortamın güvenli, sağlık koşullarına uygun ve iş dolayısıyla meydana gelebilecek istenmeyen sonuçlardan uzaklaştırılmış olduğunu ISO 14001 Çevre Yönetimi Standardı belirler. Çalışma ortamınızın Çevre Yönetim Standardına uygunluğunu gösteren belgedir.
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi; kuruluşlar için, çevreyi koruma ve sosyoekonomik ihtiyaçlar dahilinde değişen çevresel koşullara tepki verebilmek amacıyla bir çerçeve oluşturan yönetim sistemidir. Çevre Yönetim Sistemi bu noktada, amaca uygunluğun yasal mevzuatlar dahilinde kesinleştirilmesi üzerine, kurumların uygulamaları gereken bazı standartları belirlemiştir.
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi standardı, aşağıdaki gibi incelenebilmektedir:
ISO 14001 standardına göre, belge başvurusunda bulunan kuruluşun üst yöneticileri, öncelikli olarak kuruluşlarının çevre politikasını tanımlamalıdırlar. Çevre politikası özellikleri, şekildeki gibi açıklanabilir:
Çevre politikaları, kuruluş faaliyetlerinin ölçeğine, mahiyetine, çevresel etkilerine, ürün ve hizmetlerine uygun olacak şekilde belirlenmelidir. Bu bağlamda, genel unsurlara sahip olan Çevre Yönetim Sistemi politikası, kurum dahilinde özelleştirilebilir.
Bu belge, ürün veya hizmet sağlayan her firmanın edinebileceği; belgeyi edinen firmanın yanı sıra çevre, insan ve dünya sağlığına da hizmet eden bir belgedir. Bu noktada, ISO 14001 belgesi faydaları genel anlamda düşünüldüğünde, bu belgenin, neredeyse paha biçilemez değerde önemli olduğu söylenebilmektedir.
Herhangi bir kurum, sektör veya ölçek dahilinde sınırlandırılamadığından, edinilmesi konusunda zorunluluktan söz edilemez. Ancak faydaları düşünüldüğünde, ISO 14001 şartlarının sağlanmasının oldukça gerekli olduğundan bahsedebiliriz.
ISO tarafından oluşturulan standartların geçerlilik süresi genel bağlamda 3 yıl olarak kabul edilmektedir. ISO 14001 belgelendirmesi gerçekleştiği tarihten itibaren, anlaşma gerçekleştirdiğiniz akredite edilmiş firma tarafından, yıllık olarak denetimlerin yapılması gereklidir. Denetlemelerin sonucuna göre, sertifikanın geçerlilik durumu değişebilmektedir. Ayrıca, firmalar genellikle, yenilenme işleminin gerçekleştirilmesi gerektiğinde, belge süresinin tamamlanmasına az bir süre kala, belge sahibi kuruluşu arayıp uyarılarını gerçekleştirmektedirler.
