Makine Emniyeti Yönetmeliği mevzuatı, makinelerin, üretim amacına uygun şekilde kullanıldığı ve gerekli seviyelerde bakımı yapıldığı taktirde; insan, evcil hayvan ve malların, güvenlik veya sağlığı üzerinde herhangi bir tehlike durumu oluşturmaması amacı üzerine oluşturulmuştur.
Makine Emniyeti Direktifi, bahsedilen husustaki temel sağlık ve güvenlik gerekleri de dahil olmak üzere, gerekli talimatları ve uygunluk değerlendirme prosedürlerini açıklayan; makinenin piyasaya arz edilip hizmet sunabilmesinin ön koşulu olarak uygulanması gereken uyumlaştırılmış standartları belirleyen Yönetmelik’tir.
Makine Emniyeti Yönetmeliği kapsamında, makinenize CE sertifikası kazandırılması ve personelleriniz için makine emniyeti eğitimi verilmesi sonucunda; güvenli, verimli ve başarılı bir işletme haline gelmek için danışma hizmeti almak, işi oldukça kolaylaştıran bir eylemdir.
CE Danışmanı, Makine Emniyeti Yönetmeliği kapsamında verdiği danışmanlık hizmeti sayesinde, makineleriniz, personelleriniz ve işletmeniz için, zorunlu kabul edilen prosedürlere ek olarak makalemizde görebileceğiniz pek çok faydaya da sahip olabilirsiniz.
Sizler de Makine Emniyeti Yönetmeliği hakkında fikir sahibi olmak; ‘Makine Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT), Makine Emniyeti Yönetmeliği Kapsamına Giren Makinalar, Makine Emniyeti Yönetmeliği Eğitimi, Makine Emniyeti Risk Değerlendirmesi, Makine CE Belgesi…’ gibi diğer pek çok konu hakkında ayrıntılı bilgi edinmek üzere CE Danışmanı tarafından sizler için hazırlanan makaleyi okumaya devam edebilir; ayrıca CE Danışmanı web sitesi, iletişim numarası veya sosyal medya platformları üzerinden bizlere ulaşabilirsiniz.
Doğrudan insan veya hayvan gücü kullanılmaksızın, bir tetikleme sistemi ile donatılmış veya donatılması hedeflenmiş, içeriğindeki parça veya kısımların en az birinin hareketli olduğu, belirli bir uygulama üzerinde kullanılmak amacıyla bir araya getirilmiş parçalar topluluğu; ‘Makine nedir?’ sorusu için kısa bir açıklamadır.
Makine Emniyeti Yönetmeliği Resmî Gazete kapsamında 3 Mart 2009 tarihinde, Türkiye Cumhuriyeti Bilim Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanarak yürürlüğe konan bir Yönetmelik olmuştur.
Makine Emniyeti Yönetmeliği, 4703 sayılı ve 29/6/2001 tarihli ‘Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun’ a dayandırılarak ve Avrupa Birliğinin 2006/42/EC sayılı Makine Emniyeti Direktifi bağlamı ile paralel olacak şekilde hazırlanmıştır.
Resmî Gazete’de açıklanan Makine Emniyeti Yönetmeliği Mevzuatı dahilinde, bahsedilen Yönetmeliğin esas olarak; makinelerin, üretim amacına uygun şekilde, kendinden beklenen sonuçlar doğrultusunda kullanıldığı, usulüne uygun şekilde kurulumu gerçekleştirildiği ve kullanım talimatında belirtilen şekil ve zamanlarda bakımı yapıldığı taktirde; insan, evcil hayvan ve malların güvenlik veya sağlığına yönelik herhangi bir risk durumu oluşturmaması halinde, piyasaya arz edilip hizmete sunulabilmelerini amaçladığı açıklanmaktadır.
Bir makinenin, az önce bahsedilen koşullar dahilinde, tasarım ve imalat aşamalarında sağlanması gereken temel emniyet koşullarını ve takibi yapılması gereken uygunluk değerlendirme prosedürlerini belirleyen; ek olarak uygunluk değerlendirmesini gerçekleştirecek olan onaylanmış kuruluşların bu noktada görevlendirilebilmesi için sahip olması gereken asgari kriterleri düzenleyen Yönetmelik; Makine Emniyeti Yönetmeliği olarak geçmektedir.
Makine Emniyeti Yönetmeliği Mevzuatı dahilinde alt başlık olarak yer alan ‘Piyasaya arz ve hizmete sunma’ ifadesi, Resmî Gazete de paylaşılan açıklamalara göre şekildeki gibi tanımlanabilmektedir:
Makine Emniyeti Direktifi standartları, Resmî Gazetede Makine Emniyeti Yönetmeliği için ayrılan kısmın ‘Ekler’ bölümünde yer alan ‘Makinelerin tasarımı ve imali ile ilgili temel sağlık ve güvenlik kuralları’ başlığı altında açıklanmıştır.
Bahsedilen makine emniyet standartları, şekildeki gibi özetlenebilmektedir:
şeklinde açıklanabilmektedir.
Makine Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT) standartları göz önüne alınarak imal edilen ve hizmete sunulmak üzere hazırlanan bir makinenin, akredite edilmiş kuruluşlar tarafından incelenmesi ve bu incelemeden olumlu sonuçlar alması ile, Yönetmeliğe uygunluk şartlarının tamamını sağladığı kesinleştirilmiş olur.
Makine Emniyeti Yönetmeliği standartları dahilinde, bahsedildiği şekilde uygunluğu kesinleştirilen makinenin, aşağıda açıklanan özellikleri taşıdığı varsayılır:
Makine Emniyeti Yönetmeliği hakkında bilgi verilirken, bahsedilmesi gereken bir diğer nokta ise, bu alanda, Bilim Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın hangi sorumluluklara sahip olduğunun kısaca açıklanmasıdır.
Bakanlığın bu yönetmelik çerçevesinde görev kapsamı, şekildeki gibi özetlenebilir;
Şeklinde sıralanabilmektedir.
Makine ve makinenin emniyet parçaları sınıfına giren ancak Makine Emniyeti Yönetmeliği kapsamı başlığı altında incelenemeyen ürünlere örnekler ise şöyledir:
Makine Emniyeti Yönetmeliği (98/37/AT), 26392 mükerrer sayılı ve 30/12/2006 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan bir Yönetmelik’tir. Dolayısıyla, 3/3/2009 tarihinde yayınlanan Makine Emniyeti Yönetmeliği (2006/42/AT), Yönetmeliğin güncel hali olup, Resmî Gazete’de yerini korumaktadır.
Makine Emniyeti Yönetmeliği değişiklik kapsamında getirilen düzenleme sonucunda, diğer düzenlemelerde Makine Emniyeti Yönetmeliği (98/37/AT) için gerçekleştirilen atıflar, güncel Yönetmeliğe yapılmış olarak değerlendirilir.
Makine Emniyeti Yönetmeliği kapsamında, akredite edilmiş kuruluşlar; makinenin kullanım ömrünün her anında maksimum emniyet ile çalışmayı sürdürebilmesi, makinenin uluslar arası alanda uyumluluk göstermesi ve insan/makine birlikteliğinin yer aldığı her türlü işletme için en sağlam iş yeri güvenliği koşullarının sağlanabilmesi için danışmanlık hizmeti vermektedir.
Akredite kuruluşlarca verilen makine emniyeti hizmetleri, şekildeki sınıflandırmada incelenebilir:
Makine Emniyeti Yönetmeliği kapsamında, akredite edilmiş kuruluşlardan alacağınız danışmanlık hizmeti sonucunda yararlanabileceğiniz hizmetlerin kabaca özetlenmesinin ardından, bahsedilen tüm makine emniyeti hizmetlerinin, personele ve işletmeye ne gibi katkılar sağlayacağına da değinmek gerekir:
Makine emniyeti eğitimi, büyük sanayi işletmelerinden, makine/insan ortaklaşmasının bulunduğu diğer küçük işletmelere kadar her kesimin önceliklerinden biri haline gelmiştir. Aslına bakılırsa, günümüz teknoloji koşulları dahilinde, makine emniyeti eğitimi alan nitelikli personellerin yetiştirilmesinin bir zorunluluk halini aldığı söylenebilir.
Akredite edilmiş kuruluşlarca verilen makine emniyeti eğitimi sonucunda hem personel hem de işletme bazında büyük faydalar sağlanacağından bahsedilebilir. Özellikle, eğitimi alan personellerin sertifikalandırılması, resmiyette rakip firmaların önüne geçebileceğiniz pek çok fırsatın kapılarını açar.
Makine Emniyeti Yönetmeliği içeriğinin temelini oluşturan başlıklar arasında, makine emniyeti risk değerlendirmesi de yerini korumaktadır. Yönetmelik tarafından belirlenen kurallara uygun şekilde gerçekleştirilen sistematik bir risk değerlendirmesi; makine emniyetini garantilemek ve koruyucu önlemleri tanımlamak hususunda oldukça önemli bir adımdır.
Akredite edilmiş firmanın sizlere sağlayacağı faydaların başında, makinelerinizi ve tesisinizi, hedeflenmiş ve yapılandırılmış bir incelemeye tabi tutmasıdır. Ardından, işletme politikası, iç prosedürler ve makinelerin özel gereksinimleri de göz önünde tutularak; ulusal ve uluslar arası standartlar ile paralel doğrultuda bir makine emniyeti risk değerlendirmesi gerçekleştirilir.
Makine emniyeti risk değerlendirmesi, genel bağlamda şekildeki adımlardan oluşur:
Akredite edilmiş firmalar arasından CE Danışmanı, 10 yılı aşkın tecrübeye sahip profesyonel ekip arkadaşlarıyla, makineleriniz ve işletmeniz için en başarılı makine emniyeti risk değerlendirmesi hizmetini sizlere sunacaktır. CE Danışmanı üzerinden bu hizmeti edinmeniz dahilinde makinelerinizin ve işletmenizin sağlayacağı yararlar şekildeki gibidir:
2006/42/AT Makine Yönetmeliği kapsamında incelenen bir makine için oluşturulan CE işaretinin, Yönetmelik’te belirtilen bazı koşullara uyum sağlaması zorunlu kılınmıştır.
Makine Emniyeti Yönetmeliği CE belgesi için zorunlu kılınan durumlar, şekildeki gibi açıklanabilir:
Avrupa Birliği ithalat politikaları arasında Makine CE Belgesi almak önemli bir yer tutar. Hatta Avrupa’ya makine ihracatı yapacak firmalar için her şeyden daha fazla önemlidir diyebiliriz. Çünkü üretilen makinaların Avrupa’da pazarlanabilmesi için bu belgeye sahip olması şarttır.
Türkiye’de Makine Emniyet Yönetmeliği kapsamında yer alan Makine CE Belgesi makine sanayi sektöründe üretim ve ihracat yapan firmaların, alması gereken bir sertifika türüdür. Makine CE Belgesi ve ilgili mevzuatın oluşturulmasının en temeldeki amacı, makine kullanımı ve kurulumundan kaynaklanan kazaları en aza indirmektir. Bu sertifika ile makine üretimi yapan yatırımcıların, piyasaya sürdüğü makinaların doğru kullanıldığı takdirde insan ve evcil hayvan sağlığına zararı olmadığı ve güvenlik açısından yeterli olduğu tescillenmiş olur.
Avrupa Birliği güvenlik politikasına uygunluğun bir göstergesi olan Makine CE Belgesi Avrupa’ya ihraç edeceğiniz makinaların 2006/42/AT Makine Emniyet Yönetmeliği temel sağlık ve güvenlik gerekleri standartlarına uygun olduğunu gösterir. Makine CE Belgesi olmayan makinaların Avrupa Birliği üyesi olan ülkelere pazarlanmasına izin verilmez. Bu durum da makinalar için CE damgasının önemini apaçık göstermektedir. Makinalarınızın Avrupa Birliği standartlarına uyumsuz olması zaman ve para açısından büyük kayıplar yaşamanıza yol açabilmektedir.
Avrupa ülkelerine ihracatı yapılması planlanan makinaların, Makine CE Belgesi olması ve CE işaretinin ürün üzerinde bulunması gerekir. Peki Makine Yönetmeliği kapsamında hangi makinalar için CE belgesi gereklidir?
Makine Yönetmeliği makinaların kendisi ve değiştirilebilir ekipmanları, güvenlik bölümleri, kaldırma araçları, zincir, halat ve kayışlar gibi bölümleri, sökülebilir mekanik transmisyon parçaları ve kısmen tamamlanmış makinalar için belirlenmiş bir yönetmeliktir.
Makine ihracatı yapan yatırımcılar için son derece önemli olan Makine CE Belgesi almak için Avrupa Birliği tarafından akredite edilmiş ve yetki verilmiş kurumlara başvurmanız gereklidir. Ülkemize ve şirketinize değer katma değer sağlamak için üretmiş ya da üretecek olduğunuz makinaların uygunluk kontrolü, düzenlemesi yapılmış yasal prosedürler ve konuyla alakalı gerekli evraklar hakkında daha detaylı bilgilere bizi arayarak ulaşabilirsiniz.
Birleşik Krallıkta makine güvenliği iki dizi Yönetmelik tarafından yönlendirilir:
Makine Tedarik (Güvenlik) Yönetmeliklerinin gerekliliklerine uymak için, bir makinenin aşağıdakileri karşılaması gerekir (NB ‘güvenlik bileşenleri’ Makine Direktifi kapsamına girer ve bazı durumlarda makine korumaları ‘güvenlik bileşenleri’ olarak tanımlanır):
Procter Machine Safety tarafından sağlanan makine korumaları, bir Uygunluk Beyanı ile birlikte sağlanır ve koşullara bağlı olarak CE işaretli olabilir veya olmayabilir (daha fazla bilgi için Teknik Dokümana bakın).
Bazı durumlarda, ikinci el bir makinenin yeni sahibi tarafından ilk kez kullanılmadan önce CE işaretine sahip olması gerekir.
Yeni bir makine, devreye alma aşamasında veya ilk kullanıma sunulduğunda ve daha sonra periyodik olarak PUWER değerlendirmesine sahip olmalıdır. PUWER Yönetmeliği 11, makinenin tehlikeli parçalarıyla ilgili ihtiyaçları ele alır ve bu, makine korumasıyla ilgili en çok ilgi gören düzenlemedir:
PUWER standartlara doğrudan atıfta bulunmaz ve Sağlık ve Güvenlik İdaresi tarafından yayınlanan Onaylanmış Uygulama Kuralları ve kılavuzunda (ACOP) bunlardan çok az bahsedilir. Mevcut standartlara göre çalışmak veya ACOP’u takip etmek için yasal bir zorunluluk yoktur. Bununla birlikte, ACOP’a uymak ve standartları uygulamak normalde yeterlidir ve bir risk değerlendirmesi yapılırken, riskleri analiz ederken ve yasaya uymak için uygun risk azaltma önlemlerini uygularken ‘en iyi uygulamanın’ uygulandığını göstermenin en kolay yolu olacaktır. Bir SEÇ müfettişi ziyaret ederse, PUWER ACOP’un takip edildiğini görmeyi bekleyecektir.