Search
START TYPING AND PRESS ENTER TO SEARCH
Gürültü emisyon testi standartları, dış mekanda kullanılacak ekipmanların ses gücü seviyesini ölçmek ve değerlendirmek için kullanılan standartlaştırılmış yöntemler ve prosedürlerdir. Bu standartlar, farklı gürültü kaynaklarının objektif ve karşılaştırılabilir bir şekilde değerlendirilmesini sağlar. Yaygın olarak kullanılan temel gürültü emisyon standartları ISO 3744 ve ISO 3746’dır.
Farklı ekipman ve koşullarda yapılan gürültü ölçümlerinin doğruluğunu ve tutarlılığını sağlamak.
Farklı gürültü kaynaklarının emisyon seviyelerini objektif bir şekilde karşılaştırmak.
Ekipmanların belirli gürültü emisyon standartlarına uygun olup olmadığını değerlendirmek.
Gürültü kirliliğini kontrol altında tutarak çevresel ve insan sağlığını korumak.
Gürültü emisyonlarına ilişkin yasal ve düzenleyici gerekliliklere uyumu sağlamak.
Kapsamı
Ses gücü seviyelerinin belirlenmesi için kullanılacak ölçüm yöntemlerini ve prosedürleri tanımlar.
Ölçümlerin yapılacağı çevresel ve operasyonel koşulları belirler.
Kullanılacak ekipman ve mikrofonların yerleşimi ile ilgili detayları içerir.
Ölçüm sonuçlarından ses gücü seviyelerinin hesaplanması için gerekli matematiksel yöntemleri ve formülleri sağlar.
Ölçüm sonuçlarının nasıl raporlanacağı ve belgelenmesi gerektiği ile ilgili rehberlik sağlar.
Dış mekanda kullanılan ve gürültü ölçümüne tabi olan ekipmanlar, genellikle çevresel gürültü emisyonları nedeniyle düzenlemelere ve standartlara uyması gereken cihazlardır.
Bu ekipmanların gürültü emisyonları, çeşitli uluslararası ve ulusal standartlar tarafından düzenlenir. Türkiye’de ve dünya genelinde geçerli olan bazı önemli standartlar şunlardır:
ISO 3744: Akustik – Gürültü kaynaklarının ses gücü seviyelerinin belirlenmesi – Yansıtıcı bir düzlem üzerinde esasen serbest bir alanda ses basıncı kullanarak mühendislik yöntemi.
ISO 3746: Akustik – Gürültü kaynaklarının ses gücü seviyelerinin belirlenmesi – Yansıtıcı bir düzlem üzerinde örtücü bir ölçüm yüzeyi kullanarak anket yöntemi.
ISO 11201: Makine ve ekipmanların gürültü emisyonunun belirlenmesi – Sabit bir pozisyonda çalışan makineler ve ekipmanlar.
ISO 9614: Akustik – Gürültü kaynaklarının ses gücü seviyelerinin belirlenmesi – Ses yoğunluğu yöntemi.
Türkiye’de, dış mekanda kullanılan ekipmanların gürültü seviyeleri, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği kapsamında düzenlenir. Bu yönetmelik, çevresel gürültünün kontrol altına alınması ve yönetilmesi için gerekli prosedürleri ve standartları belirler.
Bu düzenlemeler ve standartlar, çevresel gürültünün azaltılmasını ve kontrol edilmesini sağlamak için kritik öneme sahiptir. Bu nedenle, dış mekanda kullanılan ekipmanların gürültü seviyeleri düzenli olarak ölçülmeli ve ilgili standartlara uyumu sağlanmalıdır.
Bu ekipmanların gürültü seviyelerinin belirlenmesi, hem iş sağlığı ve güvenliği açısından hem de çevresel gürültü kontrolü açısından büyük önem taşır. Bu nedenle, ölçümlerin doğru ve standartlara uygun bir şekilde yapılması gerekmektedir.
EN ISO 3744
EN ISO 3744:1995, “Acoustics — Determination of sound power levels of noise sources using sound pressure — Engineering method in an essentially free field over a reflecting plane” başlıklı bir uluslararası standarttır. Bu standart, ses gücü seviyelerinin belirlenmesi için kullanılan mühendislik yöntemlerini tanımlar. Standart, özellikle bir yansıtıcı düzlem üzerindeki esasen serbest bir alanda ses basıncı kullanılarak gürültü kaynaklarının ses gücü seviyelerinin belirlenmesine yönelik kuralları ve prosedürleri içerir.
Temel Unsurlar
EN ISO 3746
EN ISO 3746:1995, “Acoustics — Determination of sound power levels of noise sources using sound pressure — Survey method using an enveloping measurement surface over a reflecting plane” başlıklı bir uluslararası standarttır. Bu standart, ses gücü seviyelerinin belirlenmesi için kullanılan bir anket yöntemini tanımlar. Özellikle, bir yansıtıcı düzlem üzerindeki ölçüm yüzeyi etrafında ses basıncı kullanarak gürültü kaynaklarının ses gücü seviyelerinin belirlenmesine yönelik kuralları ve prosedürleri içerir.
Temel Unsurlar
Ölçümün amacı belirlenir (örneğin, bir makinenin ses gücü seviyesini ölçmek, çevresel gürültü değerlendirmesi yapmak).
İlgili standartlar belirlenir (örneğin, ISO 3744, ISO 3746).
Ölçümde kullanılacak ekipman (ses ölçer, mikrofon, kalibratör) seçilir ve hazırlanır.
Ölçüm yapılacak yüzey belirlenir (örneğin, kaynağı çevreleyen bir küresel veya dikdörtgen prizmatik yüzey).
Mikrofonların yerleştirileceği konumlar belirlenir. Standartlara göre mikrofonların sayısı ve konumları değişiklik gösterebilir.
Ölçüm cihazları ve mikrofonları kullanmadan önce ve sonra kalibre edilir. Bu, ölçümlerin doğruluğunu sağlamak için gereklidir.
Ölçüm yapılacak ekipman veya ortamın çalışma koşulları belirlenir. Bu, ekipmanın normal çalışma modunda olup olmadığını kontrol etmek anlamına gelir.
Rüzgar, sıcaklık ve nem gibi çevresel faktörler kontrol altına alınır.
Mikrofonlar belirlenen noktalara yerleştirilerek ses basınç seviyeleri ölçülür. Ölçüm süresince çevresel gürültüden etkilenmemek için gerekli önlemleri alınır.
Ölçüm sonuçları kaydedilir. Bu, ses ölçer cihazında otomatik olarak yapılabilir.
Ölçülen ses basıncı seviyelerinden ses gücü seviyesi hesaplanır. Bu, kullanılan standarda göre değişiklik gösterebilir.
Çevresel faktörler veya yansımalar gibi etmenlerden kaynaklanan hatalar düzeltilir.
Ölçüm sonuçları ve analizlerini içeren detaylı bir rapor hazırlanır. Bu rapor, ölçüm yöntemi, ekipman, çalışma koşulları ve elde edilen sonuçları içermelidir.
Ölçüm sırasında kullanılan tüm belgeler ve kayıtları düzenli bir şekilde saklanır.
Örnek Ölçüm Prosedürü (ISO 3744)
Gürültü testi için küresel bir ölçüm yüzeyi kullanılıyorsa, mikrofonlar kürenin yüzeyine yerleştirilir. Mikrofon sayısı ve konumları ISO 3744 standardına göre belirlenir.
Her mikrofon konumunda ses basıncı seviyeleri ölçülür ve kaydedilir.
Ölçülen ses basıncı seviyeleri kullanılarak ses gücü seviyesi hesaplanır. Bu, belirli matematiksel formüller ve düzeltme faktörleri kullanılarak yapılır.
Kimler Yapabilir?
Türkiye’de gürültü ölçümleri, belirli yetkinlik ve lisanslara sahip kişiler ve kuruluşlar tarafından yapılabilir. Bu ölçümleri yapabilecek kişi ve kuruluşlar şunlardır:
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından lisanslanmış çevre ölçüm ve analiz laboratuvarları, gürültü ölçümleri yapma yetkisine sahiptir. Bu laboratuvarlar, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği kapsamında gerekli teknik donanım ve personel yeterliliklerini sağlayarak lisans almış olmalıdır.
Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından akredite edilmiş laboratuvarlar, ISO 17025 standardına göre gürültü ölçümleri yapma yetkisine sahiptir. Bu laboratuvarlar, belirli kalite ve güvenilirlik standartlarına uyarak ölçümler yapar ve raporlar hazırlar.
Özellikle akustik ve çevre mühendisliği alanında uzmanlaşmış mühendislik firmaları, gerekli lisans ve akreditasyonlara sahip oldukları sürece gürültü ölçümleri yapabilir. Bu firmalar, endüstriyel tesisler, inşaat sahaları ve çevresel gürültü ölçümleri gibi farklı alanlarda hizmet verebilir.
Bazı üniversiteler ve araştırma merkezleri, akustik ve gürültü kontrolü alanında çalışmalar yaparak gürültü ölçümleri gerçekleştirebilir. Bu tür kurumlar genellikle bilimsel araştırmalar ve projeler kapsamında ölçümler yapar.
Büyükşehir belediyeleri ve ilçe belediyeleri, kendi bünyelerinde oluşturdukları çevre koruma ve kontrol birimleri aracılığıyla gürültü ölçümleri yapabilir. Bu birimler, özellikle kentsel alanlardaki gürültü kirliliğini izlemek ve yönetmek amacıyla faaliyet gösterir.
Gürültü emisyon testi ölçümü yapacak personelin ilgili alanlarda eğitim almış olması ve gerekli sertifikalara sahip olması gerekir. Bu eğitimler genellikle akustik, çevre mühendisliği veya ilgili teknik alanlarda verilir.
Ölçüm yapmak için kullanılan cihazların (ses ölçerler, mikrofonlar, kalibratörler vb.) kalibrasyonu ve doğruluğu düzenli olarak kontrol edilmelidir. Bu cihazlar genellikle uluslararası standartlara uygun olmalıdır.
Ölçüm yapacak laboratuvarların ve firmaların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı veya TÜRKAK gibi yetkili kurumlardan lisans ve akreditasyon alması gerekmektedir.
Yapılan ölçümlerin sonuçları, belirlenen standartlara göre raporlanmalı ve uygun şekilde belgelenmelidir.
Gürültü Emisyonu Testi ile Dış mekanda kullanılacak ekipmanlar için akustik rapor düzenlenir. Bu rapor, ekipmanın gürültü emisyon seviyelerini belirlemek, yasal gerekliliklere uyumu sağlamak ve çevresel etkilerini değerlendirmek amacıyla hazırlanır. Akustik rapor, özellikle büyük inşaat projelerinde, endüstriyel tesislerde ve tarım makineleri gibi dış mekan ekipmanlarının kullanıldığı alanlarda önemlidir.
Akustik rapor, belirli bir ekipmanın veya projenin gürültü emisyonlarını değerlendirmek için hazırlanır. Bu rapor, ilgili standartlar ve yönetmeliklere uygun olarak düzenlenir.
Ses ölçerler, kalibratörler ve mikrofonlar gibi ölçüm cihazları listelenir ve kalibrasyon sertifikaları sunulur.
ISO 3744, ISO 3746 veya diğer ilgili standartlara göre yapılan ölçüm yöntemleri detaylandırılır. Ölçüm yüzeyi, mikrofon yerleşimi ve çalışma koşulları açıklanır.
Ölçülen ses basıncı seviyeleri (dBA cinsinden) ve bu seviyelerin ekipmanın farklı çalışma modlarında nasıl değiştiği raporlanır.
Elde edilen verilerden hesaplanan ses gücü seviyeleri sunulur.
Ölçüm sırasında mevcut çevresel koşullar (hava durumu, rüzgar hızı, sıcaklık vb.) belirtilir.
Ölçüm sonuçları, ilgili yasal düzenlemeler ve standartlarla karşılaştırılır.
Ekipmanın çalıştığı alandaki gürültü dağılımını gösteren bir gürültü haritası hazırlanabilir.
Ekipmanın çevresel gürültü üzerindeki etkisi değerlendirilir ve gerektiğinde önlemler önerilir.
Ekipmanın yasal düzenlemelere ve standartlara uygun olup olmadığı belirtilir.
Gürültü seviyelerinin kabul edilebilir sınırlar içinde kalmasını sağlamak için alınması gereken önlemler ve iyileştirmeler önerilir.
Ölçüm cihazlarının kalibrasyon sertifikaları eklenir.
Ölçüm yapılan alanların ve ekipmanın fotoğrafları rapora eklenir.
Ölçüm verileri detaylı tablolar halinde sunulur.
İnşaat Projeleri: Büyük ölçekli inşaat projelerinde çevresel gürültü etkilerinin değerlendirilmesi için gereklidir.
Endüstriyel Tesisler: Fabrikalar ve diğer endüstriyel tesislerin çevresel gürültü emisyonlarını kontrol etmek için düzenlenir.
Tarım ve Orman Makineleri: Traktörler, biçerdöverler ve diğer tarım makinelerinin gürültü seviyelerinin belirlenmesi için kullanılır.
Belediye Projeleri: Şehir planlaması ve altyapı projelerinde çevresel gürültünün değerlendirilmesi için önemlidir.
Raporun Önemi
Gürültü emisyonlarının yasal sınırlar içinde olup olmadığını belirler ve ilgili düzenlemelere uyumu sağlar.
Ekipmanın çevresel gürültü üzerindeki etkilerini değerlendirir ve olumsuz etkileri minimize etmek için önlemler önerir.
Gürültü kirliliğini kontrol altında tutarak, çevrede yaşayan insanlar ve toplum için kabul edilebilir bir yaşam ortamı sağlar.
Çalışanların maruz kaldığı gürültü seviyelerini belirler ve iş sağlığı ve güvenliği standartlarına uygunluğunu sağlar.
